سوخت دیزل یک نوع سوخت تقطیری است که در وسایل نقلیه، ژنراتور های دیزلی، … و هر وسیله ای که برای تامین نیروی محرکه خود از احتراق تراکمی استفاده می کند به کار می رود. مخترع این سوخت رودولف دیزل یک شخص آلمانی است. او این سوخت را در سال 1892 اختراع کرد. این سوخت از نفت خام تولید می شود.
سوخت دیزل بسیار پرکاربرد است
تولید سوخت دیزل
سوخت های دیزل از نفت خام تولید می شود. ایران یکی از تولید کنندگان مطرح سوخت دیزل است. این سوخت به دلیل مصرف زیاد نیاز به تولید روزانه بالا دارد. قبلاً سوخت های دیزل حاوی گوگرد بود. گاز که از سوختن گوگرد در هوا منتشر می شد برای انسان بسیار مضر بود. پروسه حذف گوگرد از سوخت جاده ای کم کم شروع شد و این باعث شد که هوا تمیز تر شود و این سوخت به بدن کمتر آسیب برساند.
مزیت سوخت دیزل
سوخت دیزل مزیت های بسیار زیادی دارد. از جمله مزیت های این سوخت می توان به در دسترس بودن آن اشاره کرد. قیمت این سوخت یکی دیگر از دلایل پر مصرف بودن آن است. یکی از دلایل ارزان تر بودن سوخت دیزل مراحل کمتری است که برای تصفیه نیاز دارد و این باعث می شود که هزینه تمام شده آن کم باشد. دمای اشتعال سوخت دیزل نسبت به بنزین و … بالا تر است بنابراین خطر آتش سوزی آن نیز کم تر است. به همین دلیل امکان ذخیره این سوخت برای حجم و زمان بالا وجود دارد.
سوخت دیزل، سوخت مصرف ماشین های سنگین
منابع تولید سوخت دیزل
- گازوئیل های نفتی
- گازوئیل مصنوعی
- بیودیزل
- روغن ها و انوع چربی های هیدروژنه
- دی متیل اتر (DME)
تفاوت بنزین و گازوئیل
دیزل و بنزین دو سوخت بسیار پر مصرف هستند که هر دو از یک ماده اولیه یعنی نفت خام تولید می شوند. تفاوت این دو سوخت در روش تصفیه آن ها است. فرآیند تصفیه دیزل از بنزین بسیار راحت تر و کم تر است. اما باید توجه کرد که دیزل از بنزین آلودگی بیشتری ایجاد می کند. راندمان دیزل از بنزین به ازای هر 1لیتر بسیار بیشتر است. فرآیند سوختن سوخت در موتور با سوخت دیزل کامل تر و با راندمان بالاتری انجام می شود. گازوئیل رنگ تیره تری دارد.
گرید های دیزل: تقطیر سبک، میانی و سنگین
مضرات گازوئیل
سوخت دیزل مقدار زیادی گوگرد، کربن و … تولید می کند. انجام مراحل تصفیه بعدی به دلیل کاهش گازهای گلخانه ای است. این مراحل اضافی کمک می کند تا سوخت ما به یک سوخت بهتری تبدیل شود و آسیب کمتری وارد کند. تولید دی اکسید کربن توسط دیزل از بنزین در واحد حجم بیشتر است. در تولید دیزل چندین سوخت یا گرید متفاوت تولید می شود. تقطیر سبک و تقطیر میانی برای استفاده در موتور های پر قدرت مثل کامیون و … استفاده می شود. تقطیر سنگین برای موتور هایی استفاده می شود که سرعت متوسطی دارند و معمولا بار و وزن ها زیاد تغییر نمی کند مثل قطار، کشتی و … .
سوخت موتورهاي ديزل
انتخاب سوخت برای موتور های دیزل بسیار مهم است و تعیین کننده کیفیت و میزان کارکرد موتور است. کیفیت سوخت باعث افزایش طول عمر موتور می شود. اگر سوخت دیزل با استاندارد ASTM-D975 مطابقت داشته باشد می توان آن را سوخت قابل قبولی دانست که راندمان خوبی دارد و در نهایت آلودگی کمتری خواهد داشت. سوخت دیزل با این استاندارد خورندگی کمی دارد و پایدارتر است.
دیزل ژنراتورها برای تامین برق در توان های مختلف
کاربرد سوخت دیزل
سوخت های دیزل به دلیل مزایایی که دارد کاربرد های بسیار فروانی نیز دارد. این سوخت به دلیل راندمان بالا و قیمت مناسب بسیار مقرون به صرفه است. اکثر ماشین های سنگین، قطارها، کامیون و اتوبوس ها، وسایل کشاورزی، خودروهای نظامی و … از این سوخت برای تامین نیاز خود استفاده می کنند. از دیگر استفاده های این سوخت، کاربرد آن در تامین برق مناطقی است که از شبکه تولید برق فاصله دارند یا در قسمت هایی قرار دارند که به دلیل فشار زیاد مصرف برق در شبکه دچار قطعی برق می شوند. بیمارستان ها، منازل، باغ ها، مطب ها، کارخانه ها و … از دیزل ژنراتور ها برای تامین برق خود استفاده می کنند.
